اتاق تميز يا كلين روم در واقع فضايي محصور است كه در آن ذرات، آلاينده ها و آلودگي هاي موجود در هوا، داراي حد بسيار كمي هستند. سقف و ديوارهاي كلين روم از ساندويچ پانل ها ساخته شده اند. اتاق هاي تميز داراي تجهيزاتي هستند كه مي توانند حجم آلاينده ها را كنترل كنند و در صورت وجود آنها را از بين ببرند و با استفاده از اين تجهيزات علاوه بر كاهش آلاينده و ذرات آلوده، رطوبت هوا نيز كنترل مي شود. مشخصات اتاق هاي تميز با توجه به احتمال وجود ميكروب و آلاينده در هر متر مكعب از فضا تعيين مي شود.
به طور دقيق مي توان گفت كه اتاق تميز يا كلين روم محيطي با آلايش كنترل شده ذرات معلق در فضاست كه در هر متر مكعب آن تعداد معيني ذره موجود است. معمولا براي توليد مواد نيمه رسانا مانند ژرمانيوم، سيليكون يا براي توليد لوازم تكنولوژيك پزشكي و زمينه هاي ديگر به كار گرفته مي شود. جريان هواي هدايت شده به داخل كلين روم توسط دستگاه هاي مخصوص تصفيه و فيلتر مي شوند و هواي داخل محيط اتاق تميز به طور دائم در چرخش و تصفيه مجدد قرار مي گيرد. كاركنان نيز از اتاق هاي تعويض لباس وارد مي شوند. كلاه، دستكش، روپوش، كفش ويژه و…بسته به كلاس بندي استفاده مي كنند.
اتاق تميز (كلين روم) در صنايع مختلفي كاربرد دارد و در هر صنعت داراي يك درجه و رتبه بندي است و در حين طراحي و ساخت بايد فضايي كه قرار است در آن اتاق تميز ساخته شود بررسي شود و طبق استانداردهاي GMP ساخته شود. اتاق هاي تميز در سه مرحله معتبرسازي يا qualified مي شوند، اين مراحل شامل:
- مرحله ساخت (as – built)
- مرحله بدون عمليات (at- rest)
- مرحله اسقرار دستگاه بدون شرايط عملياتي و شرايط عملياتي ( in operation).
طراحي و ساخت اتاق تميز
طراحي و ساخت اتاق تميز (كلين روم) بايد طبق اصول و استاندارد باشد زيرا غلظت ذرات در هوا، دما، رطوبت و فشار بايد تحت كنترل باشد. در واقع اتاق تميز بايد به گونه اي طراحي شود كه ساخته شود كه حداقل ذرات به آن نفوذ كند و يا در صورت نفوذ بقاي آنها كم باشد. همچنين وسايل كار و دستگاه هاي موجود در كلين روم به شكلي طراحي مي شود كه كمترين تعداد ذرات معلق در هوا ايجاد شود. اتاق تميز از نظر جريان هوا به ۲ دسته كلي تقسيم مي شوند: ۱- اتاق تميز با جريان لامينار (يك سويه) ۲- با جريان غير لامينار (غير يك سويه). انتخاب نوع جريان كلين روم با توجه به جريان و كاربرد مورد نظر صورت مي گيرد. با جريان لامينار كلاس بالاتري يا به عبارتي با درجه تميزي بالاتري را فراهم مي سازد كه در هنگام طراحي و ساخت clean room بايد تمامي اين موارد را در نظر گرفت.